de zijde-route
De geschiedenis van de zijde-route in het kort:
Puur toeval
3000 jaar geleden begon deze geschiedenis in China.
Het was puur toeval dat de zijdedraad werd ontdekt, door Keizerin Hsi-Ling Shi.
Er gaan twee verhalen over haar ontdekking.
De
eerste is, dat ze zat te ontbijten, en er plotseling iets in haar thee
viel. Tot haar verbazing zag ze, dat het een cocon was, dat in het warme
water oploste, en er twee zijden draadjes zichtbaar werden.
Het tweede verhaal is, dat ze door haar tuin liep en zag dat de moerbeibomen "bewogen".
Bij
nadere inspectie viel het haar op, dat het niet de blaadjes waren, maar
zijderupsen, die zich met veel geduld inkapselden in hun cocon.
In
beide gevallen was de geschiedenis van de zijde begonnen.Tot op de dag
van vandaag wordt deze keizerin geeerd als godin Yuanfei,
beschermheilige van de zijde.
Het Geheim
Het geheim moest binnen de muren van het paleis blijven en er stonden zware straffen op het bekend maken van deze kennis.
Toch wordt zijde door Confucius al genoemd. (200 v.Chr.)
Het
kon niet uitblijven, dat het geheim door reizigers werd meegenomen en
de wildste geruchten deden de ronde over hoe deze glanzende draad tot
stand kon komen.
Sommigen dachten dat het het blaadje van de moerbeiboom zelf was, of een speciaal gekweekte bloem.
Verschillende
ambassadeurs in China deden hun uiterste best het geheim te
ontfutselen, en wilden zelfs met de dochter van de keizerin trouwen, in
de hoop meer te weten te komen.
Waardering
Kostbare
en bijzondere stoffen werden enorm gewaardeerd en veel gevraagd door de
keizers van het Romeinse Rijk en hun rijke vrienden, die er alles aan
deden om de techniek van de productie te weten te komen.
Keizer Justianus
gaf twee byzanthijnse monniken de opdracht het proces van de zijderups
te bespioneren en, weliswaar met gevaar voor eigen leven, eitjes van de
zijderups het land uit te smokkelen.
Dat gebeurde in de holte van hun staf, en op de lange reis van China naar Europa werd hun geheime waar gelukkig niet ontdekt.
De goudprijs voor zijde was buitengewoon hoog.
Omgerekend zou een kilo toen bijna 2000 euro gekost hebben.
Het
was daarom voor China van het grootste belang dat zij de productie in
eigen land hielden en er stond dan ook de doodstraf op als het geheim
hiervan werd meegenomen.
Gevaar
De geschiedenis van de zijde-route was geboren, maar de 10.000 km lange reis bleek vol gevaren.
Niet alleen was er de kans overvallen te worden door rovers, ook ziekte en dood lagen altijd op de loer.
Er
werd meestal gereisd in grote groepen(karavanen), die er soms wel 6 tot
8 jaar over deden om van China via India naar Syrie te komen, vanwaar
het verder ging per boot naar Rome.
Later introduceerden de Arabieren de zijde rondom het Middellandse Zee gebied, in Italie, Frankrijk en uiteindelijk, Engeland.
Lodewijk XI
In de 15e eeuw was het vooral Lodewijk XI die de zijde industrie stimuleerde en Frankrijk werd het centrum van de productie in Europa.
Lyon is daar nog steeds het bewijs van.
Speciale weeftechnieken werden er ontworpen, zoals door Monsieur Jacquard,die de nu zo bekende jacquard patronen vervaardigde.
Elite
Maar ook in Duitsland, waar men o.a. in Neurenberg, Ulm en Regensburg, zijde centra oprichtte.
De vraag naar zijden kousen door de elite in de europese landen gaf de zijde-industrie een extra impuls.
Later kwam nylon hiervoor in de plaats en moest zijde haar plaats prijsgeven.
Italie
In Italie was het vooral het Vaticaan met zijn zware brocate gewaden, die de exclusiviteit benadrukte door er veel zijde in te verwerken.
Het straalde macht uit en was indrukwekkend om te zien.
Ook de diverse koningshuizen gebruikten veel zijden stoffen en nog steeds wordt het veel gevraagd voor avond- en galakleding.
De glans blijft verrassen en de soepele plooivalling benadrukt de vrouwelijke elegantie.
Jaren '40 en '50
In de jaren 1934 tot 1945 werd zijde onmisbaar voor het maken van parachutes en beleefde de zijde-industrie hoogtijdagen.
Het was sterk en licht, makkelijk te verpakken en werd zowel door de Geallieerden als de Duitsers intensief gebruikt.
Herontdekking van de zijde
Na de oorlog verdween de zijde nagenoeg uit de belangstelling en kwam het gemak van de synthetische stof op de voorgrond.
Toch hield dat geen stand, en aan het begin van de jaren '70 "herontdekte" men de zijde, dat in de zomer koel, en in de winter warm bleek te zijn.
De
prijs maakte de stof meer toegankelijk voor veel mensen en men ontdekte
het plezier van het schilderen van diverse zijdestoffen.
Hedendaagse mode
Ook in de hedendaagse mode komt zijde in overvloed voor en de diverse modehuizen komen elk jaar met nieuwe mogelijkheden voor het gebruik van zijde in hun creaties.
Trouwjurk Prinses Diana
In
Engeland wordt nog op beperkte schaal zijde geproduceerd en dan speciaal
voor de trouwjurken van de Britse Koninklijke Families.
Denk maar aan de jurk van Prinses Diana.
Gelezen in de krant:
Om de Franse zijde-industrie te beschermen, verbood Lodewijk XIV het bedrukken van stoffen, maar het bedrukken van papier was geen probleem. Daarmee kwam het papieren behang tot stand.
Maar....de zijde-route
Maar....ook nu nog blijft de zijde-route inspireren.
Er zijn speciaal georganiseerde reizen om de plaatsen langs de eeuwenoude zijde-route te bezoeken.
Avonturiers die per fiets, per auto of quad bijvoorbeeld deze weg afleggen.
Ze komen in het nieuws of in het Guiness Book of Records.
De zijde-route trekt nog steeds.
terug van de zijde-route naar home